مخازن تحت فشار (Pressure Vessels) تجهیزاتی هستند که برای نگهداری مایعات یا گازها در فشار بالاتر یا پایینتر از فشار محیط طراحی میشوند. این مخازن در صنایع مختلف مثل نفت و گاز، پتروشیمی، نیروگاهها و صنایع غذایی کاربرد دارند.
2. اصول طراحی
طراحی مخازن تحت فشار باید مطابق استانداردهای بینالمللی مانند ASME Section VIII, EN 13445 و API 650 باشد. اصول مهم شامل:
-
انتخاب فشار طراحی: بالاترین فشار عملیاتی مخزن.
-
انتخاب ضخامت دیواره: بر اساس فرمولهای مهندسی برای مقاومت در برابر فشار داخلی:
-
t : ضخامت دیواره
-
P : فشار طراحی
-
R : شعاع داخلی
-
S : تنش مجاز ماده
-
E : ضریب جوش
-
انتخاب شکل هندسی: معمولاً استوانهای با کف و سقف محدب (dished) برای مقاومت بیشتر در فشار داخلی.
-
حفظ ضریب ایمنی: معمولاً بین 1.5 تا 4، بسته به کاربرد.
3. انتخاب مواد
مواد مخزن باید مقاوم در برابر فشار و خوردگی باشند:
-
فولاد کربنی (Carbon Steel) – برای فشار متوسط
-
فولاد ضدزنگ (Stainless Steel) – برای محیطهای خورنده یا مواد شیمیایی
-
آلیاژهای خاص – برای دما یا فشار بسیار بالا
4. فرآیند ساخت
4.1 برش و شکلدهی
-
ورقها یا لولهها با استفاده از CNC یا گیوتین برش داده میشوند.
-
خمکاری یا رولینگ برای شکلدهی استوانه و کلاهکها.
4.2 جوشکاری
-
معمولاً با روشهای SMAW, GTAW یا SAW انجام میشود.
-
جوشها باید طبق استاندارد NDT (Non-Destructive Testing) بررسی شوند: رادیوگرافی، التراسونیک، مایعات نافذ.
4.3 مونتاژ و بازرسی
-
نصب اتصالات، فلنجها و دریچهها
-
آزمایش هیدرواستاتیک: فشار مخزن تا 1.3–1.5 برابر فشار طراحی تست میشود.
5. نکات ایمنی
-
استفاده از شیر اطمینان (Safety Valve)
-
رعایت حداکثر فشار و دمای طراحی
-
نظارت دورهای برای ترکها، خوردگی و تغییر شکل
-
علامتگذاری فشار و ظرفیت روی بدنه مخزن
6. جمعبندی
ساخت مخزن تحت فشار نیازمند دانش مهندسی، مواد مناسب و رعایت استانداردها است. کوچکترین اشتباه در طراحی یا جوشکاری میتواند منجر به انفجار و آسیب شدید شود، بنابراین رعایت دقیق دستورالعملها ضروری است.
- سه شنبه ۲۲ مهر ۰۴ ۰۱:۰۴ ۳ بازديد
- ۰ نظر